CARITA PONDOK SUNDA : ASAL USULNA GUNUNG GEULIS

Girang pangajén nu dipihurmat, nepangkeun wasta abdi ……….. patandang nomer …. Badé nyobian ngadongéngkeun sasakala Gunung Geulis, anu perenahna di Désa Rahong, Kampung Mekar Sari, kecamatan Cilaku. Wilujeng nyakséni.

Kacarioskeun, jaman kapungkur nalika wewengkon Rahong tacan ngawujud pakampungan, kaayaan alam di sabudeuranana éstu leuweung ganggong geledegan. Malihan, dumugi kiwari gé lingkung Gunung Geulis mah masih ngawujud papasiran anu arang kasorang ku balaréa.

Mapay-mapay tapak carita nyalusur galur nu kacatur, wangkid harita aya sapasang salaki-pamajikan nu ngababakan alas muka pihumaeun, bari saterasna bumén-bumén tur tumetep di éta tempat. Anu istri damel-kasab sadidintenna tina ngebon sareng ngahuma ogé mulung pangpung pisuluheun, sedeng nu pamegetna kacatur tukang panyumpit sinareng ngeurad.

Nanging hawatos temen, sok sanaos parantos puluh-puluh taun ngambah sagara rumah tangga, éta salaki-pamajikan téh tacan waé dipaparin kasempetan migaduh putra. Dumugi manjing waktos tengah tuwuh, éta salaki-pamajikan téh janten aki-nini sepuh nu hapa turunan ilang rundayan.

Dina hiji dinten, Aki Panyumpit seja ngalalana alas. Mekelan diri ku pakarang tumbak watang kiara sarta bedog nu disorén, anjeuna nyorang leuweung geledegan.

Nuju anteng mapay-mapay alas, ujug-ujug Aki Panyumpit ngarenjag bari ngarandeg saheulaan. Hawar-hawar kadangu ku anjeuna aya sora nu ngagorowok bari ngocéak;

“Tuluuung….. tulung…. Aaarrrgghhh…..!!!!!”

Teu nganggé talangké, geuwat Aki Panyumpit ngabiur lumpat muru lebah sora.

Ana bréh téh, geuning aya hiji jalmi nuju dirogahala ku maung!

“tuluuung…. Tuluuung…. Aduhhhh…. Aaarrrgghhh!!!” éta jalmi téh ngocéak maratan jagad, ngajerit nahan kanyeri, jalaran tonggongna badawang raca balas digerih ku kuku maung

Aki Panyumpit dumasar pangalamanana puluh-puluh taun mapay alas, nyingray wewesén pinton jajatén rikat ngayonan tur meruhkeun sato galak. Siriwik…. Tumbak watang kiara nu dilempagkeun ku Aki Panyumpit nyiriwik tarik muru jajantung sang maung

Ceb nanceb parat ka tungtung jajantung maung, Gaurrrrrr…..gaurrrr… sakadang maung ngagaur, garapak…. Garapak…. Kerejet! Kulahék…. Katawis ku Aki Panyumpit maung ngagulahék teu empés-empés leungiteun bayu hirup.

“anak kula…. Anak kula….” Hawar-hawar kadangu sora, jalmi nu tadi dirogahala ku maung téa tutuduh kana dadana

Gebeg, Aki Panyumpit ngagebeg nalika ningal aya orok nu kaheumpik ku waruga sang jalmi. Geuwat anjeuna ngarorok éta orok bari teras diangkat jungjung disungsangkeun tur ditepak-tepak meueusan lebah tonggongna.

Keplak… keplak… kerejet, Éééaaaaaa….! Ééééaaaaa….!

“Alhamdulillah…..” Aki Panyumpit ngucap sukur ka Pangéran jalaran orok nu satadina teu empés-empés téh kapireng nyoara deui

“Séwu nuhun Aki…. Séwu nuhun……” ceuk éta jalmi

Aki Panyumpit hemeng saheulaan, ditilik tina raksukanana katingalna éta jalmi téh sanés jalma samanéa

“gamparan téh ti mana? Sareng baris jengkar ka mana?” walon Aki Panyumpit

“kula ti tatar wétan, dayeuh Caruban nu katelah. Miang ngabandaleut sakanca-warga jeung para ponggawa, ngalolos ti lemah sarakan muru wewengkon pakidulan. Kula kasingkir ku bangsa munding konéng, anu ngagempur kadatuan….” Sora éta jalma haroshos sahos-hoseun

“gamparan, tatu gamparan parna nataku, hiap ku Aki diakod seja lalandong di saung”

“séwu nuhun Aki…. Séwu nuhun, palias kula nampik kaasih Aki, ngan alangkara kula salamet tina tatu nu sakieu parna. Para ponggawa jeung kanca-warga kula geus palastra di béh tonggoh, para ponggawa nu kaceluk tanggoh ngayonan musuh, ilang katapisan ngayonan alam”

Aki Panyumpit ngahuleng saheulaan, lelembutanana ngabiur muru galur lalampahan éta jalmi. Tayohna, dayeuh karaton ieu jalmi téh dirurug perang ku bangsa Walanda. Anjeuna sakulawargi ngalolos diaping ku para ponggawa nu masih nyésa. Nanging duka ku kahéngkéran pangaweruh ngeunaan alam jeung leuleuweungan atanapi sieun katohyan ku nu ngudag, ieu rombongan téh narabas alas henteu bari tatakolan sabangsaning bendé pikeun nyingkahkeun sato galak. Jalaran numutkeun pangalaman Aki Panyumpit puluh-puluh taun ngalalana alas, upami hoyong aman saba alas gerot, upami bade ramé kedah ramé kacida, upami badé jempling kedah jempling ulah kapalang. Alatan ongkohna jalmi ngabring nanging sorana jarempling, antukna sato galak nambih wantun rerencepan nyaketan seja ngerekeb.

“Aki…. Aki…. Cék pangrasa, umur kula téh geus manjing mangsana. Kula baris nyusul kulawarga kula di alam kalanggengan. Ucap tamada ti anggangna, kula baris nitipkeun ieu inji kana pangaping jeung kaasih Aki. Tapi poma Aki, ieu inji nu kakasihna Ratna Inten Sekar Caruban, ku Aki genti ngaranna. Kula rempan aya nu wanoh atawa nyalusur mancakaki ka anak kula, sab mun katohyan ku munding konéng, mangka anak kula bakal cilaka. Aki, di tonggoh di tempat patulayahna layon kanca-warga kula, aya harta-banda nu lumayan loba, éta sakabéhna keur Aki, pikeun kula mulang tarima kana sugri kahadéan Aki. Séwu nuhun Aki…. Séwu nuhun….”

Kulahék, raga éta jalmi ngulahék taya nyawaan

“Inna lillahi wa inna ilaihi raji’un….” Sora Aki Panyumpit kakuping ngahelas

Singget carios, Aki Panyumpit geuwat mulih ka bumina nepangan bojona nya éta Nini Pangebon. Ku Aki didadarkeun sumakawis kajantenan di leuweung tadi.

Nini Pangebon bungah kacida ningali orok nu baris diangken putra ku duanana, nanging ogé anjeuna ngaraos ngangres ngadangu carios Aki ngeunaan kajantenan nu dialaman ku kanca-warga sang raja kalih para ponggawana. Ku kituna, nalika nguping Aki Panyumpit badé angkat deui ka leuweung kanggé mulasara layon-layon nu palastra, Nini Pangebon teu kantun calik nanging nyarengan tur ngabantosan Aki Panyumpit.

Perkawis harta-banda titinggal éta jalmi, leres pisan ayana rupaning pakakas emas tur inten-mustika seueurna dua gémbolan. Nanging ku Aki tur Nini teu aya sacécél-sapocél gé nu dicandak. Éta dua gémbol harta téh dikubur di lingkung pakuburan layon. Éstu jalaran kasaéan budi Aki-Nini duanana gé teu ngaraos silap ku harta barana.

Bulan-bulan bagentos taun, taun sinareng taun manjing ka windu. Teu karaos parantos dua windu éta orok nu digentos namina janten Nyi Mas Sekar Kinanti, nincak rumaja mangkak sawawa, salin rupi janten istri nu geulis kawanti

Nanging hanjakal, alatan diasuh ku kanyaah nu liwat saking, pangogo kamalinaan Aki Panyumpit sareng Nini Pangebon ngalantarankeun Sekar Kinanti migaduh watek olo-olo tur teuas haté. Sadaya kapalayna kedah cumpon saharita, upami henteu téh sok teras ngajanggilek bari pundung kakaburan ka pasir luhur. Sabada ditéang tur kénging hésé-capé dilelemu ku Aki Panyumpit, nembé wéh Sekar Kinanti kersaeun deui wangsul ka bumi.

Hiji dinten, Sekar Kinanti nuju dongkap panganggona. Anjeuna weléh teu kersa tuang ti énjing dumugi wanci sariak layung, pédah keukeuh palay tuang sareng daging uncal.

Aki Panyumpit anu tos maneuh ti wanci tunggang gunung ngadeluk wiridan ibadah muja-muji ka Gusti Nu Maha, ngecagkeun tasbéna seja ngelelemu Sekar Kinanti

“deudeuh nyai, kaasih apa, apa téh sanés alim ngalaksanakeun pamundut hidep. nanging kiwari mah apa téh tos teu jagjag deui, soca gé tos kirang awas, tos teu kaduga moro sato leuleuweungan. Pami hidep palay tuang daging mah, hiap urang meucit ingon-ingon….” Olo Aki Panyumpit

Na da éta mah Sekar Kinanti saharita geuwat ngajéngkat maksad kakaburan deui

“nyai mah keukeuh hayang daging uncal!!!” Jebréd, Sekar Kinanti ngajebrédkeun panto

“Nyai…. Nyai…. Ulah luluasan geulis, Nyai….!!!” Nini Pangebon sasambat, “Aki atuh Aki geuwat susul si Nyai, Nini mah melang saking, waktos tos manjing sareupna!” sora Nini Pangebon dareuda

“Eummm Nini, sanés Aki teu melang, nanging Aki bingung kapahung. Soca tos kirang awas, nganggé obor nambihan sérab….”

“teras kumaha atuh Ki, Nini mah melang….”

“Urang ngadu’a ka Allah Ta’ala Ni, danget ieu taya lian upaya nu tiasa ditarekahan ku Aki kajabi du’a Ka Nu Maha Kawasa, mugia Allah Ta’ala maparin rasa keueung ka si Nyai dumugi wangsul deui nyalira, atanapi Gusti Nu Maha Suci maparinan jalan nu langkung saé kanggé sadayana… “ saur Aki Panyumpit bari geuwat ngadegkeun solat sunah dua rokaat. Dina tungtung socana, katawis Aki Panyumpit ngaragragkeun cisoca

Sedeng di tempat nu sanes di luareun bumi, Sekar Kinanti ngasruk-ngasrukkeun diri ka leuweung teu puguh tempat nu dijugjug. Sabada amarah sirna tina dadana, kakara anjeuna sadar yén alam sabudeureunana katawis poék-mongkléng buta-rajin, méga ambara ngadingding kasaput ku pedemna peuting. Séak, rasa ringrang pagaliwota ngalingkung raga.

Geuwat Sekar Kinanti nyingkurkeun diri ka rungkun buni handapeun tangkal

Nalika kaayaan kitu, ujug-ujug Sekar Kinanti mireng sora tanpa wujud

“Anaking….. Anaking……”

Gebeg, Sekar Kinanti ngagebeg. Dumadak jajantungna ngageder ratug tutunggulan

“Anaking….. ulah keueung anaking…… ieu Ama…..” ceuk éta sora

“Saha!!! Saha éta???” Sekar Kinanti negerkeun diri ngajawab éta sora

“ieu Ama, Rama hidep, Rama teges hidep. Ama dipaparin widi ku Allah nu Maha Suci tiasa nepangan pikeun ngageuing hidep….”

“saha, bapa kuring??? Bapa kuring mah Aki Panyumpit. Lain, andika mah lain bapa kuring!”

“Nun Gusti Nu Maha Suci, sakumaha widi ti Gusti abdi iasa nepangan pun anak, mugia Gusti maparinan tanda kakawasaan supados pun anak iasa ningal nu saleresna….”

Dadak saharita, kaahéngan lumangsung. Alam sabudeureun malih rupi lir mundur waktu ka mangsa bihari. Sekar Kinanti ningali ku anjeun kumaha kajantenan mangsa kapungkur. Ti kawit anjeunna gumelar di karaton, karaton dirurug musuh, kulawargina tur para ponggawa ngalolos tur ditarajang ku gorombolan maung, tur dugi kajantenan ramana dirogahala maung sareng anjeunna dirorok ku Aki Panyumpit. Teu lami, lalaunan mangsa bihari majeng deui ka wanci kiwari

“Ama… Ama… Geuningan enya ama téh rama abdi” Segruk, Sekar Kinanti sumegruk nangis, “naha atuh Ama téh bet téga ngantunkeun abdi ka jalmi-jalmi nu sangsara, apan abdi téh turunan raja, nu sakedahna tiasa cumpon sadaya kahoyong. Malihan, éta harta barana titinggal Ama kalah dikubur sanésna dicandak pikeun kabutuh abdi….”

“Hisss anaking! Ucapan hidep kacida dorakana. Anjeun sakedahna misukur pinasti takdir dirorok ku sepuh nu luhung budi tur mulya jiwa. Nam, ayeuna kénéh geuwat hidep wangsul, geura sambat dampal éta dua sepuh mulya, piharep pangampura ti aranjeunna”

“ahhh Ama, doraka kumaha, pan aranjeuna mah sanés sepuh teges abdi….”

“Héh anaking! Regepkeun ku hidep! asih mah teu kasapih ku getih, nyaah teu kapisah ku darah. Sanajan aranjeuna teu sagetih jeung hidep, tapi di dunya mah aranjeuna téh harkat-darajatna sarua jeung ibu-rama teges hidep! geuwat mulang! Pénta pangampurana….!”

“moal Ama, abdi moal deuk mulang. Kajeun teuing kapungkur abdi dihakan maung, batan hirup kasangsara taya kabagja”

“HÉH MAHLUK DORAKA, AMA ÉRA BOGA TURUNAN JIGA ANJEUN!!!!”

Jlegér! Sora nu tan wujud tadi kadangu ngajelegér kana cepil Sekar Kinanti. Anjeuna ngagadak ngaraos keueung tan hinggana.

“Ama….. Ama…. Hapunten abdi…. Hapunten abdi, abdi rumaos lepat….”

“Lain ka kula anjeun kudu ménta dihampura, tapi ka dua éta sepuh mulya nu kacatur tadi!” sada sora lir gelap sayuta, “kulantaran haté anjeun teuas nataku lir batu, mangka anjeun disupata ku Ama, raga badag anjeun baris ngawujud batu di alam dunya. Sedeng raga lemes anjeun tilem moksha di alam bunian”

“ampun Ama…. ampun….” Sekar Kinanti ngalengis mundut pangapunten ramana

“upama anjeun hayang tilar sampurna, mangka di alam ditu anjeun kudu manekung tobat miharep dua pangampura. Kahiji, pangampura ti Pangéran Nu Maha Kawasa, sedeng nu kadua pangampura ti éta dua sepuh mulya. Upama nu dua geus kacangking ku anjeun, mugia Allah Ta’ala ngalungsurkan rohmatNa ka anjeun, dumugi urang tiasa ngahariji di alam kalanggengan, antawis hidep, Ama-Ibu, jeung Aki-Nini sepuh mulya. Pileuleuyan, anaking, mugia pareng patepang deui….” Hawar-hawar, éta jirim sora ilang musna tanpa karana

Dadak saharita, lalaunan-lalaunan raga Sekar Kinanti barobah janten batu nu wujudna panjang. Raga lemesna tilem ka alam bunian, seja ngalaksanakeun pancén pikeun ngaberesihan sukmana.

Saur ujaring carita, jalaran ridho Gusti téh aya dina ridho kadua sepuh, Sekar Kinanti dipaparin pituduh kanggé ngabakti ka dua sepuh Aki-Nini, dina raraga bakti ibadah ka Allah Ta’ala. Raga lemes Sekar Kinanti unggal janari sok nepangan si Aki jeung si Nini. Salian ti panyacap sono ka papada éta dua sepuh, raga lemes Sekar Kinanti ogé sok nyumponan kaperyogian tuang-leueut Aki-Nini, salaku wujud bakti dina raraga nebus kalepatan dirina. Ku kituna dina sésa yuswa éta dua sepuh téh, tiasa jongjon dianggé ibadah siang-wengi ka Allah Ta’ala, tug dumugi éta dua sepuh téh puput umur.

Kiwari, éta dua sepuh Aki-Nini tos teu aya di kieuna, makamna gé duka teuing lebah mana. Terasna, teu nutup kamungkinan Sekar Kinanti parantos tilar sampurna. Nanging hanjakalna, éta batu nu kiwari aya di Gunung Geulis téh sok aya nu maké pikeun hal-hal nu ngandung syirik jeung kamusyrikan. Kayaning narik pusaka, harta, pamujaan, jeung sajabana. Éstu écés nyatana éta sadaya téh teges-teges laku-lampah salah pituduh syétan.

Mugia urang sadayana ditebihkeun pisan tina laku lampah syirik nu pinuh ku kamusyrikan, aamiin.

Mung sakitu nu kapihatur, neda sih hapunten tina sumadaya kalepatan.
Dicutat tina : tekadpangestu.wordpress.com/2015/04/