patempatan. Arin ngagoak, ngagabrug Jaka.
JAKA
Teu kudu sieun, Arin. Lantaran urang ogé bakal ngagebrus ka jero lobang…
ARIN
Naha urang bet kudu kikieuanan sagala, Jaka? Naha taya jalan séjén keur nuntaskeunana?
JAKA
Aya. Malah sakapeung mah kuring sok mikir, dimana salahna atuh urang silih pikacinta? Kapan cinta téh anugrah ti Gusti nu kudu dipupusti. Datangna cinta tara pipilih mangsa, tara ngawilah-wilah kaayaan..
ARIN
Tapi dina kaayaan siga ayeuna, cinta urang téh salah kabina-bina.
JAKA
Cinta mah teu salah, Arin. Di lebah mana salahna cinta? Nu salah mah anjeun. Naha anjeun kalah kawin ka batur? Ari anjeun téh micinta salaki anjeun?
ARIN
Jaka, 10 taun urang paturay. Anjeun leungit laratan, teu kungsi némbongan. Anjeun kudu nyaho, salila éta, kuring téh sabenerna nganti-nganti kadatangan anjeun… Tapi asa teu penting ngamasalahkeun perkara nu geus kaliwat. Ayeuna mah: urang rék kumaha ka hareupna?
JAKA
Kumaha anjeun baé. Naha rék siga Rahwana nu nyulik Shinta, atawa siga Prabu Geusan Ulun ngarebut Praméswari Harisbaya.
ARIN
Rahwana teu bisa meruhkeun Shinta…Cinta Shinta tetep ukur keur Rama. Lalakon kuring teu siga Shinta…
JAKA
Tapi Geusan Ulun mah bisa nyandingkeun Harisbaya…
ARIN
Bener, ngan… naha anjeun geus itung-itungan nyanghareupan perang campuhna? Anjeun bakal palagan ngalawan salaki kuring, kulawargana, kulawarga kuring, sarta anak kuring… naha anjeun siap ngayonanna, Jaka?
JAKA
Lain siap atawa henteu siap. Pasualanna téga jeung henteu téga. Cinta mémang butuh pangorbanan. Tapi… lain kudu ngorbankeun jalma-jalma nu teu tuah, teu dosa. Jalma-jalma nu salila ieu kalintang micinta anjeun.
ARIN
Jadi….?
JAKA
Kuring anu kudu ngéléhan. Kuring nu kudu ngaleupaskeun anjeun… susuganan ku cara kieu anjeun bisa pinanggih jeung bagja…
ARIN
Jaka, naha bener cinta téh mimitina datang tina panon?
JAKA
Bener.
ARIN
Lamun kitu mah kuring moal ningali deui anjeun.
JAKA
Sok, pecakan peureum, ngarah kuring leungit tina paningali anjeun.
Arin peureum. Teu lila nginghak ceurik, nepi ka merebey cipanon.
ARIN
Geuning kalah leuwih jelas ningali anjeun, Jaka….
JAKA
Geus, Arin, teu kudu ceurik. Matak kuring ngajak kadieu ogé, kuring rék nyiar tarékah. Susuganan ieu pisan jalan anu panghadéna pikeun urang.
ARIN
Jalan panghadéna? Kumaha maksud anjeun téh, Jaka?
JAKA
Ieu lobang téh ngaranna Pajaratan Cinta. Can pati loba nu nyarahoeun ka ieu patempatan.
ARIN
Pajaratan Cinta?
JAKA
Enya, Pajaratan Cinta, tempat ngurebkeun cinta. Ceuk dongéngna mah, anu nyieun Pajaratan Cinta téh ngaranna Pohaci Rababu, nu hirup dina jaman karajaan Galuh.
ARIN
Naon alesanna Pohaci Rababu bet nyieun Pajaratan Cinta?
JAKA
Lantaran… sanggeusna Rababu kawin ka Sempakwaja, manéhna kungsi salingkuh jeung Mandiminyak. Rababu kaduhung. Rababu sadar kana kasalahanana. Anu antukna Rababu nyieun lobang di dieu, pikeun ngurebkeun cintana ka Mandiminyak sigana mah…
ARIN
Jadi, lamun urang asup ka Pajaratan Cinta, hartina cinta urang bakal musna?
JAKA
Urang cobaan wé. Sabab, béjana mah sing saha nu hayang ngurebkeun cinta, tinggal asup kana lobang Pajaratan Cinta….
Arin jeung Jaka asup ka jero lobang. Saméméh laput, Arin ngahuleng, tuluy neuteup Jaka. Sakedapan silih teuteup.
ARIN
Jaka, basa Pohaci Rababu salingkuh jeung Mandiminyak… naha aya sambungan caritana?
JAKA
Naon maksud anjeun? Sambungan carita siga kumaha maksudna?
ARIN
Maksud téh…. Nepi ka kumaha salingkuhna Rababu?
JAKA
Oh…. Kadinya maksud anjeun téh. Lamun anjeun hayang nyaho, balukarna salingkuh jeung Mandiminyak, Rababu nepi ka ngandeg. Saterusna boga budak nu dingaranan Bratasena. Lalakonna panjang kénéh. Brataséna boga turunan nu dingaranan Sanjaya.
ARIN
Sanjaya? Mun teu salah, anjeun kungsi nyaritakeun kumaha hébatna tokoh nu ngaran Sanjaya dina jaman karajaan Galuh. Anjeun kalintang mikagum tokoh Sanjaya. Malah… anjeun kungsi nyarita, lamun hiji mangsa diparengkeun boga budak lalaki, bakal dingaranan Sanjaya.
JAKA
Enya, bener. Lamun kuring boga budak ti anjeun, bakal dingaranan Sanjaya.
ARIN
Jaka, apan Mandiminyak ogé henteu kawin ka Pohaci Rababu, tapi geuning manéhna bisa boga turunan ti Pohaci Rababu.
JAKA
Kuring lain Mandiminyak, Arin! Jeung sabenerna, Mandiminyak mah henteu micinta Rababu. Mandiminyak ukur ngalajur napsu. Cinta kuring ka anjeun, henteu siga Mandiminyak ka Rababu. Kuring mikanyaah anjeun, mikadeudeuh anjeun, teu boga niat ngageugeuleuh diri anjeun.
ARIN
Jaka….
JAKA
Arin, hayu urang kurebkeun cinta urang…
Jaka jeung Arin asup ka jero lobang nepi ka laput. Lampu pareum.
Adegan II
Wanci peuting. Arin hanjat ti jero lobang bari ngahinghing ceurik. Tuluy ninggalkeun éta patempatan. Teu lila, Jaka ogé hanjat ti jero lobang.
JAKA
Arin…! Ariiin…! Ariiin…!
Jaka ngulibek néangan Arin tug nepi ka ngalempréh.
JAKA
Ariin… (ngahariring sempalan lagu “Sempurna”)….janganlah kau tinggalkan diriku, tak kan mampu menghadapi semua, hanya bersamamu ku akan bisa…
Kadéngé aya sora anjing babaung.
JAKA
Gandéng lah, anjing, teu kudu babaung sagala. Nu dikurebkeun mah ukur cintana, lain jalmana…
Anjing ngagogog harus pisan. Jaka ngaranjug, awahing ku reuwas, langsung luncat ngagebruskeun manéh ka jero lobang.
JAKA
(di jero lobang, nuluykeun haharingan lagu “Sempurna”) kau adalah darahku, kau adalah jantungku, kau adalah hidupku, lengkapi diriku, oh sayang engkau begitu sempurna….
Ronghéap, datang Arin nu salin jinis jadi Pohaci Rababu
RABABU
Angin tingtrim nu ngadalingding nyanding kasimpé peuting, pangnyingraykeun aling-aling nu mindingan éling. Purnama nu murubmubyar mancerkeun cahya gilang gumilang, panggeuingkeun hiji jajaka asmana Jaka…
Jaka hanjat ti jero lobang. Tuluy mencrong Rababu dibarung rasa kahémeng.
JAKA
Arin?!
RABABU
Caang bulan narawangan, teuteup anjeun masih kénéh taya lilinggeran. Anjeun tetep nuturkeun geterna rasa, ngayunkeun rupaning haréwos dada. Antukna beureum hideungna carita kahirupan nu saméméhna anggang tina sawangan, kiwari pagaliwota meulitan raga. Gumulung raga disurakan sétan, haroshosna sora, kebek kadurjanaan. Geus peupeus eunteung pamuka rasa anjeun. Geura gebraykeun paneuteup anjeun, buka mata jiwa, beunta mata soca. Purnama ukur éndah disawang ti kaanggangan. Sakapeung cinta ngalolongkeun mata jiwa jeung mata panon. Sakur nu kasawang ukur manéhna. Ningali béntang siga Arin. Ningali langit siga Arin. Ningali kula ogé siga Arin…
JAKA
Lamun anjeun lain Arin, saha atuh anjeun téh?
RABABU
Najan taya kecap nu kedal, najan taya rindat nu natrat, kasatiaan bakal karampa na pungkas carita. Teuing geus sabaraha kali anjeun ngajejeléh kula, majar kula kungsi rucah jeung Si Mandiminyak.
JAKA
Pohaci Rababu? Anjeun téh Nyai Rababu téa? Ah, piraku teuing? Ngimpi meureun ieu mah…
RABABU
Antara impian jeung kanyataan ukur diwatesan ku lalangsé éling. Angin leutik ngadalingding, ngaguar mangsa lungkawing, mawa nyérédét kana rasa nu rungsing.
JAKA
Naon maksud anjeun nepungan kuring, Nyai Rababu?
RABABU
Anjeun nunggeulis dina gerotna kahirupan. Padahal unggal léngkah, léngkah anjeun. Unggal rénghap, unggal kecap, saéstuna ukur kahayang anjeun sorangan. Anjeun teu nyaho pangbalikan. Anjeun kasarung. Anjeun kalarung. Taya gunana anjeun humarurung ngumbar kabingung. Sakalina anjeun ngurebkeun cinta di Pajaratan Cinta, mangka saéstuna anjeun ngurebkeun sagala rupana. Asih pasini baris lugay na kembang samoja, taneuh beureum papaés nu hamo sirna…
JAKA
Kuring teu ngarti kana caritaan anjeun, Nyai Rababu. Tapi geus jadi tékad kuring, moal incah balilahan ti Pajaratan Cinta saméméh cinta kuring ka Arin bener-bener sirna…
RABABU
Asih munggaran dina carita katresna, muga henteu dipungkas ku keclakna cimata. Katresna anjeun, katresna Arin datangna deui dina mangsa nu salah. Geus leuir kacida. Mending geura sorang ku anjeun carita anu baris datang. Anjeun bakal nyorang bagja dina ranggeuman réma-réma anjeun. Anjeun bakal manggih bungah dina seuseup deudeuh. Tuh, teuteup ka hareup ku anjeun… sapanjang léngkah pikahareupeun, pinuh jukut ngémploh héjo, ngembat lir alketip buludru, nu bakal nilaman suku tina cucuk ruhit. Anjeun bakal nyaksi katumbiri anu melengkung di langit cangra, nu mayungan katresna, nu ngaraketkeun duriat, beureum, héjo, konéng, gandola, murub mubyar nyawér tali asih…
JAKA
Kuring moal manggih kabagjaan lamun teu ngahiji jeung Arin. Sakali Arin, salawasna bakal tetep Arin. Cinta kuring ukur keur Arin. Anjeun ulah myapirakeun cinta munggaran. Cinta nu dianyam ti jaman keur nyuprih pangarti di sakolaan, mibanda kakuatan nu rohaka.
RABABU
Cinta nurutkeun anjeun ukur manjang lana sapanjang tacan datang cinta nu hiji deui. Tangkeup geugeut anjeun saukur mawa ngapung ngawang-ngawang, nobros hahalang dunya nu mémang kacirina caang baranang. Hanjakal, béntang nu tinggurilap, bulan anu narawangan alam, ukur mawa nyimpang ka sawarga dunya, nu bakal méré siksa dina poé panungtungan…
JAKA
Basa keur sakola, kuring sabangku jeung Arin. Ka mamana babarengan, tug nepi ka kedal jangji pikeun ngahiji. Sakali deui, ulah nyapirakeun hiji cinta jaman sakola…
RABABU
(bari malikeun awakna, rék ninggalkeun Jaka) Kuriling uring-uringan, nokér jalan rumpil kahirupan, tanwadé wates singkur kabunian. Gudawang raheut nu kasorang, hamo kaubaran. Galengan leutik nyiripit, ngapit jarami tangtungan dina usum paceklik, mawa kapeurih dina haté anu ruhit. Kula amit…
Pohaci Rababu ngaléngkah ninggalkeun éta patempatan, tapi ngarandeg lantaran Jaka ngageroan.
JAKA
Nyai Rababu…ari anjeun bogoh ka Mandiminyak?
RABABU
Ukur sakédét nétra lalakon anu karandapan, ninggalkeun gurat-gurat kapeurih nu taya papadana. Papadon los kakolong, gingsir tina panaksir, sulaya tina panyangka, horéng asihna ngan pupulasan. Pegat kamelang, asih geus pungkas. Saéstuna kula kawisaya ku Si Mandiminyak. Sakali deui, kula kawisaya. Kilang kitu, kacinta kula ka Brataséna taya hinggana. Brataséna anak kula, nu teu tuah, teu dosa.
Rababu ninggalkeun éta patempatan. Jaka ngahuleng hareupeun lobang.
O.S. SANGKURIANG
Sumbi….! Sumbiii…!
Sangkuriang ngaronghéap datang.
SANGKURIANG
Kisanak, ari andika ningali awéwé geulis ngaliwat kadieu?
JAKA
Ningali, malah bieu ngawangkong didieu.
SANGKURIANG
Ayeuna kamana?
JAKA
Indit ka beulah ditu.
Sangkuriang lumpat ka lebah nu dituduhkeun ku Jaka. Teu lila, Sangkuriang balik deui.
SANGKURIANG
Euweuh geuning, Kisanak. Aéh, ari bieu ngawangkong naon baé? Naha manéhna ngobrolkeun kuring?
JAKA
Mémangna saha ngaran anjeun téh?
SANGKURIANG
Piraku andika teu wawuh ka kuring. Apan kuring téh sinatria nu geus kaceluk ka kadang éwu, kakoncara ka janapria. Ngaran kuring Sangkuriang téa…
JAKA
Sangkuriang?
SANGKURIANG
Teu salah, kuring pisan Sangkuriang. Pasti awéwé geulis nu bieu ngomongkeun kuring nya?
JAKA
Asa henteu nyaritakeun ngaran anjeun.
SANGKURIANG
Ngomongkeun saha atuh?
JAKA
Ukur nyebut ngaran Mandiminyak jeung Brataséna …
SANGKURIANG
Piraku teuing teu nyebut ngaran kuring, Kisanak? Asa kakara ngadéngé ngaran mandiminyak atawa Brataséna. Jawara ti mana maranéhna téh? Boa-boa nu bogoheun ka Dayangsumbi.
JAKA
Dayangsumbi? Asa beuki jangar kieu.
SANGKURIANG
Andika teu kudu jangar sagala. Ayeuna mah kari jawab, saha ngaran awéwé nu bieu ngawangong jeung andika?
JAKA
Pohaci Rababu…
SANGKURIANG
Pohaci Rababu? Hartina andika ngabohong ka kuring. Ceuk andika, bieu andika ngawangkong jeung awéwé geulis… tapi geuning ngaranna Pohaci Rababu.
JAKA
Lebah mana kuring bohongna? Mémang Pohaci Rababu téh kalintang camperenik geulis…
SANGKURIANG
Ah, rahul pisan andika mah. Di ieu dunya, euweuh deui awéwé nu geulis kawanti-wanti, kajaba Dayangsumbi.
JAKA
Béda panon, béda cara ningali…
SANGKURIANG
Ceuk sasaha ogé Dayangsumbi panggeulisna mah. Awas mun andika nyebut Rababu leuwih geulis ti Dayangsumbi…
JAKA
Enya, Dayangsumbi mémang geulis kawanti-wanti. Tapi moal bisa nandingan kageulisan Arin…
SANGKURIANG
Arin? Asa ahéng pisan ngaran téh. Sapanjang kuring kumelendang di alam dunya, tacan kungsi manggihan jalma nu ngaranna Arin, boh awéwé, komo lalaki….
JAKA
Lamun anjeun geus panggi jeung jinisna, pasti anjeun bakal percaya…
SANGKURIANG
Pamohalan, Kisanak! Moal aya awéwé nu nandingan kageulisan Dayangsumbi…
Ronghéap Arin, nu salin jinis jadi Dayangsumbi.
SANGKURIANG
Tah geuning, anu ditéangan téh teu burung némbongan…
JAKA
Arin….?!
Jaka rék ngadeukeutan Dayangsumbi, tapi ngarandeg lantaran disentak ku Sangkuriang.
SANGKURIANG
Héy… andika ulah kumawani ngadeukeutan Dayangsumbi. Ulah sambat kaniaya lamun andika paantel kulit jeung Dayangsumbi….
DAYANGSUMBI
Sangkuriang, hidep téh anak kuring. Sing percaya ka kuring. Kuring mah indung hidep. Naon kasebutna lamun anak jatukrami ka indungna sorangan? Geura éling, Sangkuriang…
SANGKURIANG
Teu kudu réa alesan, Sumbi. Kuring téh cinta ka anjeun. Tuh, aya bulan dina panon anjeun. Kasatiaan kuring bakal leuwih ti bulan. Kasatiaan kuring bakal leuwih tina panon anjeun. Bulan tara némbongan unggal peuting, ari kuring mah bakal maturan anjeun saban peutin. Panon anjeun tara beunta beurang-peuting. Ari kuring mah bakal ngajaga anjeun salawasna….
JAKA
Jadi… anjeun téh Dayangsumbi?
DAYANGSUMBI
Bener pisan, Kisanak. Ngahaja kuring ngajugjug kadieu, hayang ngurebkeun rasa cinta kuring jeung cinta Sangkuriang. Lantaran, apan anjeun apal sorangan, Sangkuriang téh anak kuring.
SANGKURIANG
Sakali deui, kuring teu percaya lamun anjeun indung kuring…
DAYANGSUMBI
Kuring indung hidep, sing percaya anaking… tuh aya ciri nu sayakti dina mastaka hidep
Dicutat Tina : sundanews.com/aos/rubrik/sastrasunda/carpon
No comments:
Post a Comment